Jak dobrać wiertło do betonu?

Wyróżnia się trzy typy podłoży istotne dla techniki wiercenia, a co za tym idzie trzy główne typy wierteł:

• wiertła do betonu
• wiertła do metalu
• wiertła do drewna

W związku z tym, że beton to materiał o najwyższej twardości, który dodatkowo może być wzmocniony stalowym zbrojeniem z prętów, wiertła do betonu muszą się sprawdzać w najtrudniejszych warunkach.

Najważniejsze cechy wierteł do betonu to:

• ostrza tnące widii – zazwyczaj jest ich od 2 do 6

Widia to najbardziej charakterystyczny element wierteł do betonu (z tego względu nazywa się często wiertłami widiowymi).

Widia to ostrze wykonane z węglika spiekanego o najwyższej klasie twardości porównywalne do diamentu.

• konstrukcja – to ona decyduje o trwałości wiertła i precyzji wykonanych otworów, dlatego powinna być bardzo dokładnie wykonana, zwłaszcza w części roboczej
• uchwyt wiertła
• materiał, z którego wykonane jest wiertło – w przypadku wierteł do betonu jest to stop stali z domieszką chromu, niklu oraz molibdenu, dzięki czemu wiertła są bardzo wytrzymałe
• proces produkcji – powinien zapewniać wytrzymałość wierteł, a zarazem ich elastyczność i odporność na skręcanie

Im wyższa jakość wiertła do betonu, tym większa jego żywotność oraz komfort pracy.

Jak już wspomniano, najważniejszą cechą wierteł do betonu jest widia. W zależności od liczby ostrzy widiowych wyróżnia się wiertła dwuostrzowe i multiostrzowe.

Wiertła dwuostrzowe posiadają dwa ostrza widii oraz szeroką spiralę odprowadzającą urobek. Dzięki temu przyspieszają czas pracy w betonie niezbrojonym oraz murach z cegły czy betonu lekkiego. Tego rodzaju wiertła sprawdzają się najlepiej do wiercenia płytkich otworów.

Wiertła multiostrzowe z kolei posiadają widie z wieloma ostrzami skrawającymi, co pozwala na stabilne i długie wiercenie nawet w gęsto zbrojonym betonie. Stosuje się je przede wszystkim do profesjonalnego użytku, wykonywania otworów do kotew chemicznych i mechanicznych, w tym do głębokiego kotwienia.

Pamiętajmy też, że wiertła, bez względu na ich rodzaj, to elementy ulegające zużyciu. Żywotność wiertła zależy od liczby wykonanych otworów oraz rodzaju podłoża, w którym mają zastosowanie. Im twardsze podłoże, tym szybsze zużycie wiertła, a co za tym idzie – częstsza konieczność jego wymiany. Biorąc natomiast pod uwagę, że jakość montażu kołków zależy w dużej mierze także od jakości wywierconych otworów, regularna wymiana wierteł jest niezbędna do zachowania odpowiednich nośności montowanych kotew.

Kolejną rzeczą, jaką należy wziąć pod uwagę, wybierając wiertło do betonu, jest rodzaj elektronarzędzia, którym mamy zamiar wykonywać otwory oraz zastosowany w maszynie mechanizm, w którym wiertło zostanie osadzone.

W przypadku tego kryterium wiertła dzieli się na:

• Walcowe – stosowane z wiertarkami udaru mechanicznego oraz bezudarowymi. Nadają się do wiercenia w cegle, pustakach, betonie lekkim, stali oraz drewnie.
• SDS Plus – stosowane zazwyczaj z młotowiertarkami klasy od 2 do 4 kg. Przeznaczone do pracy w cegle, betonie konstrukcyjnym oraz betonie zbrojonym.
• SDS Max – używane wraz z młotami kująco-wiercącymi klasy od 5 do 10 kg. Przeznaczone do pracy z urządzeniami o najwyższej energii udaru. Umożliwiają wiercenie otworów o dużych średnicach (powyżej 12 mm) w betonie konstrukcyjnym i betonie zbrojonym.

Zasadność stosowania różnych rodzajów uchwytów wierteł wynika z dwóch typów mechanizmów udarowych stosowanych w elektronarzędziach, tj, udaru elektropneumatycznego (SDS Plus i SDS Max) oraz udaru mechanicznego (wiertła walcowe). 

Warto mieć na uwadze, że rodzaj uchwytu wierteł determinuje energię i częstotliwość udaru, a także ilość wykonywanych przez wiertło obrotów na minutę i średnicę wiercenia. Szczegóły dotyczące ostatniego parametru obrazuje poniższa tabela.

Urządzenia z udarem elektropneumatycznym zaleca się stosować do prac w betonie zbrojonym i niezbrojonym oraz cegle.

Urządzenia z udarem mechanicznym oraz bezudarowe ze względu na swoją konstrukcję i parametry techniczne najlepiej sprawdzają się do pracy w materiałach skrawalnych, takich jak drewno, metal i tworzywa sztuczne oraz lekkich materiałach budowlanych (cegła dziurawka, pustaki).

O tym, czy w trakcie wiercenia powinniśmy zastosować udar, decyduje przede wszystkim rodzaj podłoża. Udarowo mogą być wiercone podłoża pełne, tj. beton, cegła pełna czy pustak pełny z betonu lekkiego. Do podłoży takich jak cegła szczelinowa, silikat szczelinowy, pustaki szczelinowe z betonu lekkiego oraz beton komórkowy należy użyć wiercenia obrotowego bez udaru.

Decyzja o zastosowaniu udaru przekłada się na technikę wiercenia, a jednocześnie efektywność kotwienia. Udar osłabia bowiem strukturę podłoża, co sprawia, że użyty niewłaściwie lub w zbyt słabym czy spękanym materiale, zmniejsza nośność zainstalowanej kotwy.

Podsumowując, dobierając wiertło do betonu, należy wziąć pod uwagę następujące kwestie:

• rodzaj podłoża
• mechanizm elektronarzędzia, w którym wiertło zostanie osadzone (walcowe, SDS Plus, SDS Max), który będzie determinował wielkość i głębokość wierconego otworu oraz metodę wiercenia